پرسشنامه های صفات اسکیزوتایپی و شخصیت آیزنک: همگرایی و واگرایی دو دیدگاه روان پریشی

هدف: مطالعات بالینی و روانسنجی شخصیت نشان دادهاند که برخلاف طبقه بندی مقوله ای اختلالات روانی، در ویژگیهای مرضی شخصیت بین نشانهشناسی بیماران روانپریش و افراد غیرروانپریش در ابعاد مختلف یک پیوستار رفتاری وجود دارد . در ارزیابی صفات روان - پریشی دو رویکرد عمده وجود دارد که در پرسشنامهها انعکاس یافته اند . پرسشنامه صفات اسکیزوتایپی نماینده دیدگاه بالینی و پرسشنامه شخصیت آیزنک نماینده دیدگاه روانسنجی در سنجش ویژگیهای روانپریشی شخصیت است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه پرسشنامه صفات اسکیزوتایپی و پرسشنامه شخصیت آیزنک بر اساس صفات روانپریشی و با در نظر گرفتن خصوصیات روانسنجی ایرانی این پرسشنامهها است. روش: این پژوهش که در یک بررسی زمینهیابی و پسرویدادی انجام شد، از نوع توصیفی – مقطعی است. نمونهای به حجم 304 نفر ( 164 زن و 140 مرد) از دانشکدههای مختلف دانشگاههای شیراز و علامه طباطبایی انتخاب شدند و با ابزارهای تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند . یافته ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافتهها: رواننژندی گرایی در مقایسه با روان پریش ی- گرایی، ویژگیهای روانپریشی را بهتر پیشبینی میکند . رابطه میان مقیاس های شخصیت اسکیزوتایپی و شخصیت مرزی، و نیز عوامل آنها با مقیاس رواننژندی گرایی پرسشنامه شخصیت آیزنک، قویتر از رابطه آنها با مقیاس روانپریشیگرایی آیزنک است. نتیجهگیری: این یافته با نتایج تحقیقات قبلی همسوست و همانطور که تحقیقات قبلی نشان دادهاند، خصلت اسکیزوتایپی و مرزی بیشتر به رواننژندیگرایی مربوط است تا روانپریش یگرایی، چرا که نشانههای اختصاصی روانپریشی در این بیماران قابلمشاهده نیست. از طرفی چون مقیاس روانپریشیگرایی آیزنک بیشتر رفتار ضداجتماعی را اندازه میگیرد، لذا همبستگی پایین با این مقیاس قابلانتظار است.