هدف: هدف از تحقيق حاضر مقايسه عملكردهاي اجرايي در بيماران مبتلا به اسكيزوفرنياي پارانوييد و آشفته با افراد بهنجار بود. روش: اين بررسي از نوع توصيفي – مقايسه‌اي بود. به همين منظور 20 بيمار مبتلا به اسكيزوفرنياي پارانوييد،‌20 بيمار مبتلا به اسكيزوفرنياي آشفته و 20 فرد بهنجار به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌وسيله آزمون دسته‌بندي كارت‌هاي ويسكانسين بررسي شدند. داده‌ها به كمك روش‌هاي آمار توصيفي، تحليل واريانس يك‌طرفه و آزمون تعقيبي LSD تحليل شد. يافته‌ها: بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيا در مقايسه با گروه بهنجار در آزمون دسته‌بندي كارت‌هاي ويسكانسين ضعيف‌تر عمل مي‌كردند. در اين آزمون بيماران مبتلا به اسكيزوفرنياي پارانوييد نسبت به گروه آشفته خطاهاي درجاماندگي بيشتري نشان دادند (001/0p<)، ولي تفاوت بين دو گروه از لحاظ تعداد طبقات و خطاهاي خاص معني‌دار نبود. نتيجه‌گيري: بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيا نسبت به افراد بهنجار عملكرد متفاوتي دارند. همچنين بيماران مبتلا به اسكيزوفرنياي پارانوييد نسبت به بيماران مبتلا به اسكيزوفرنياي آشفته تنها از نظر خطاهاي درجاماندگي تفاوت داشتند.

هدف: هدف اين مطالعه بررسي نقش مسير L- آرژينين/اكسيد نيتريك در اثرات ضدافسردگي ليتيوم در آزمون شناي اجباري در موش‌هاي سوري بود. روش: اين مطالعه از نوع تجربي بود و آزمون شناي اجباري به‌عنوان مدل افسردگي و مدت زمان بي‌حركتي به‌عنوان معيار افسردگي درنظر گرفته شد. اثر تجويز حاد دوزهاي مختلف هر يك از داروهاي ليتيوم (mg/kg 100-5/0)، مهاركنندة‌ غيراختصاصي آنزيم سازنده NO به‌نام L-NAME (mg/kg 100-10)، مهاركنندة ‌اختصاصي آنزيم سازنده NO به‌نام L-NPA (mg/kg 30-5) و پيش‌ساز توليد NO به‌نام L- آرژينين (mg/kg 750) در آزمون شناي اجباري سنجيده شد. سپس اثر L-NAME، L-NPA و L- آرژينين بر اثرات ضدافسردگي ليتيوم بررسي گرديد. يافته‌ها: ليتيوم در دوزهاي mg/kg 30 (01/0p<) و mg/kg 100 (05/0p<) به‌طور معني‌داري باعث كاهش زمان بي‌حركتي موش‌ها در آزمون شد، ولي در دوزهاي mg/kg 10-5/0 اثري نداشت. L-NAME در دوزهاي 30 و 100 mg/kg باعث كاهش زمان بي‌حركتي موش‌ها در آزمون شناي اجباري شدند (05/0p<). تجويز همزمان دوزهاي غيرمؤثر L-NAME (mg/kg 30) و يا L-NPA (mg/kg 15) با دوز غيرمؤثر ليتيوم (mg/kg 10) باعث كاهش معني‌دار مدت بي‌حركتي موش‌ها در آزمون شد (به‌ترتيب 01/0p< و 001/0p<). همچنين L- آرژينين كه به‌تنهايي اثري بر آزمون نداشت، باعث مهار اثرات ضدافسردگي دوز مؤثر ليتيوم (mg/kg 30) شد (05/0p<). نتيجه‌گيري: مسير L- آرژينين NO در اثرات ضدافسردگي ليتيوم در مدل آزمون شناي اجباري دخالت دارد و همچنين اين يافته‌ها مي‌تواند استفاده از دوزهاي اندك ليتيوم با مهاركننده‌هاي سنتزكننده NO را براي درمان افسردگي پيشنهاد كند.

هدف: سايكوآكوستيك، ويژگي‌هاي فيزيكي صوت را به احساس و درك برخاسته از آن مربوط مي‌سازد. در اين مطالعه‌، كمترين تفاوت محسوس (JND) در شدت، فركانس و زمان صوت بررسي مي‌گردد. روش: مطالعه مقطعي – تحليلي حاضر روي 28 فرد طبيعي راست‌دست (14 مرد و 14 زن) در محدودة سني 30-18 انجام شد. اين افراد به‌طور تصادفي از بين كساني كه سابقة هيچ‌گونه بيماري يا جراحي گوش، اختلال عصب‌شناختي و مشكلات شنوايي، گفتاري و زباني نداشتند، انتخاب شدند. با انجام سه آزمايش «تمايز شدت»، «تمايز فركانس» و «كشف وقفه» صوت، JND به نسبت سطح شدت محرك، كمترين اختلاف فركانس قابل تشخيص به نسبت فركانس تحريك، و كوتاه‌ترين زمان وقفه قابل كشف به نسبت سطح شدت تحريك، اندازه‌گيري و بر اساس گوش تحت بررسي و جنسيت افراد تحليل شد. يافته‌ها: در آزمايش‌هاي «تمايز شدت» و «كشف وقفه» با افزايش سطح شدت تحريك ارايه شده، JND در شدت صوت و كوتاه‌ترين زمان وقفه قابل كشف، بهبود (كاهش) يافت. در آزمايش «تمايز فركانس» با افزايش فركانس تحريك در باندهاي اكتاوي، JND فركانس افزايش نشان داد و گوش تحت بررسي و جنسيت فرد بر نتايج تأثيري نداشت. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي مطالعة حاضر مؤيد نتايج مطالعات قبلي در اين زمينه است و مي‌تواند به عنوان مبناي مطالعات پژوهشي مرتبط و نيز ارزيابي‌هاي باليني اختلالات شنوايي قرار گيرد.

هدف: سوء مصرف مواد در نوجوانان با بسياري از پيامدهاي منفي تأثيرگذار بر سلامت آنان ارتباط دارد. هدف مطالعه حاضر برآورد بروز سوءمصرف مواد روان‌گردان و الكل و تعيين عوامل مرتبط با آنها در دانش‌آموزان سال دوم دبيرستان‌هاي پسرانه شهر تبريز بود. روش: 1785 دانش‌آموز پسر سال دوم دبيرستان شهر تبريز (7/13%) به روش سهمي خوشه‌اي تصادفي انتخاب شدند و دو بار به فاصله يك سال (در دو پايه تحصيلي متوالي) مورد بررسي قرار گرفتند. در شروع مطالعه (اسفند 1383)، دانش‌آموزان يك پرسشنامه خود ايفاي 48 سؤالي پاسخ‌گزين را تكميل كردند. بعد از يك سال (اسفند 1384)، پرسشنامه 10 سؤالي ديگري به همان دانش‌آموزان كه در سال سوم دبيرستان به تحصيل اشتغال داشتند، ارايه گرديد تا ميزان بروز مصرف مواد روان‌گردان و الكل در آنها تعيين گردد. با استفاده از رگرسيون لجستيك، عوامل مرتبط با بروز مصرف مواد روان‌گردان و الكل بررسي شد. يافته‌ها: طي يك ســـال، 1/10 درصد دانش‌آموزان مصرف الكل و 2/2 درصد مصرف مواد روان‌گردان را تجربه كرده بودند. سيگار آزموده بودن، انتقال در مراحل مصرف سيگار، داشتن رفتار خطرپذير عمومي، بروز تجربه مصرف مواد روان‌گردان و نداشتن برنامه‌ريزي براي ورود به دانشگاه در دانش‌آموزان با بروز تجربه مصرف الكل مربوط بود. داشتن رفتار خطرپذير عمومي و بروز تجربه مصرف الكل با بروز تجربه مواد روان‌گردان ارتباط داشت. نتيجه‌گيري: اين مطالعه شيوع پايين سوءمصرف مواد ولي بروز بالاي آن را در نوجوانان و همچنين برخي عوامل مرتبط را نشان داد. نتايج اين مطالعه از اشاعه برنامه‌هايي كه هدف‌شان تغيير همزمان رفتارهاي پرخطر است، حمايت مي‌كند.

هدف: در اين مطالعه گروهي از بستگان درجه اول و سالم مبتلايان به اسكيزوفرنيا از نظر فراواني باورهاي هذياني و ابعاد اين باورها (ميزان ناراحتي، اشتغال ذهني به اين باورها و اطمينان به آنها) بررسي و با دو گروه بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيا و يك گروه شاهد سالم مقايسه شدند. روش: براي انجام اين تحقيق 25 بيمار مبتلا به اسكيزوفرنيا، 35 نفر از اعضاي درجه اول و سالم خانواده‌هاي اين بيماران و 35 نفر از افرادي كه سابقه هيچ‌گونه بيماري اعصاب و روان نداشتند (به‌عنوان گروه شاهد سالم) همكاري كردند. در اين سه گروه، شيوع باورهاي هذياني و ابعاد آنها بر اساس پرسشنامه هذيان پيترز و همكاران (PDI-40)؛ و سلامت روان بر اساس پرسشنامه سلامت عمومي (GHQ-28) بررسي شد. يافته‌ها: شيوع باورهاي هذياني در گروه افراد مبتلا به اسكيزوفرنيا به‌طور معناداري بيشتر از دو گروه ديگر بود، ولي شيوع آن در دو گروه اعضاي خانواده بيماران و جمعيت عادي تفاوت معناداري نداشت. در مورد شدت ابعاد باورهاي سايكوتيك، در حالي كه نمرات گروه مبتلايان به اسكيزوفرنيا بسيار بيشتر از گروه شاهد سالم بود، ولي با گروه خانواده بيماران تفاوت معناداري نداشت. در ضمن ميزان اطمينان به افكار سايكوتيك در گروه خانواده بيماران بيشتر از گروه شاهد سالم بود. نتيجه‌گيري: وجود باورهاي هذياني در افراد سالم خانواده بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيا و اطمينان بيشتر اين افراد به اين باورها (نسبت به گروه شاهد سالم) ممكن است وجود پيوستاري سايكوز را مطرح كند، هر چند تأييد اين موضوع نيازمند مطالعات بيشتر است.

هدف: اين پژوهش با هدف بررسي تأثير آموزش روش خوددرماني شناختي-رفتاري بر كاهش علايم اختلال وسواسي – اجباري در بيماران سرپايي مراجعه كننده به مراكز خدمات روان‌شناختي اصفهان اجرا گرديد. روش: 10 بيمار مبتلا به اختلال وسواسي – اجباري به روش تصادفي زماني از ميان جامعه پژوهش انتخاب شدند و به‌طور تصادفي در دو گروه پنج نفره شامل يك گروه آزمايشي و يك گروه شاهد قرار گرفتند. پرسشنامه وسواسي – اجباري مادزلي به عنوان پيش‌آزمون در مورد دو گروه اجرا شد. گروه آزمايشي به مدت دو هفته آموزش روش خوددرماني شناختي – رفتاري را دريافت كردند و آزمودني‌هاي گروه شاهد در فهرست انتظار قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه آموزش روش خوددرماني به شيوه شناختي – رفتاري در گروه آزمايشي، باعث كاهش معنادار علايم اختلال وسواسي – اجباري (نسبت به گروه شاهد) در مرحله پس‌آزمون شده است (005/0p<). نتيجه‌گيري: آموزش روش خوددرماني شناختي – رفتاري ممكن است در بهبود علايم اختلال وسواسي – اجباري مؤثر باشد.

هدف: آگاهي واج‌شناختي بخشي از دانش زباني است و ارتباط مستقيم و معناداري با مهارت سوادآموزي و خواندن و نوشتن دارد. آگاهي واج‌شناختي شامل سه مؤلفة آگاهي هجايي، آگاهي از واحدهاي درون‌هجايي (تجانس و قافيه) و آگاهي واجي مي‌شود. نتايج پژوهش‌ روي زبان‌هاي گوناگون نشان مي‌دهد كه بين آگاهي واج‌شناختي و ديكته ارتباط وجود دارد. هدف اين پژوهش بررسي اين ارتباط در زبان فارسي است. روش: پژوهش حاضر روي 219 دانش‌آموز دختر و پسر دوم ابتدايي چهار منطقه شهر كرج انجام شد كه به روش خوشه‌اي تصادفي انتخاب شده بودند. ابتدا از آزمودني‌ها به‌صورت انفرادي آزمون آگاهي واج‌شناختي به‌عمل آمد. در مرحلة بعد در هر كلاس به‌صورت گروهي آزمون ديكته گرفته شد. اين مطالعه به شيوة مقطعي انجام شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه نمرة‌ كل ديكته با نمرة كل آزمون آگاهي واج‌شناختي ارتباط معنا‌دار دارد. در ميان مؤلفه‌هاي تشكيل‌دهندة آزمون آگاهي واج‌شناختي، آگاهي هجايي كمترين و آگاهي واجي بيشترين ارتباط را با نمرة ديكته داشت. نتيجه‌گيري: اين پژوهش نشان مي‌دهد كه در كودكان فارسي‌زبان نيز همانند ساير كودكان بين آگاهي واج‌شناختي و مهارت ديكته ارتباط وجود دارد.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی جنبه هایی از مقولۀ روانی کلام در افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا و مقایسۀ آن با افراد سالم انجام شد تا بتوان علایم ثابتی از اختلالات گفتاری و زبان ی و شدت آنها ارایه کرد و سپس به کمک آن آزمون های گفتاری – زبانی دقیق تری تهیه نمود و جنبه های آسیب دیده زبانی و گفتاری را شناخت . روش: در این پژوهش تحلیلی – مقطعی با استفاده از بخش گفتار خودبه خودی آزمون زبان پریشی فارسی با دو گروه 22 نفره از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا و سالم ( 17 مرد و پنج زن در هر گروه ) مصاحبه شد . در پاسخ به هر سؤال ویژگی های روانی کلام (مکث پر و خالی، تکرارهای نابجا و درصد تصحیح خودبه خودی ) بررسی 11/5 تجزیه و تحلیل شد . یافته ها: گروه سالم و بیمار در SPSS گردید . داده ها با نرم افزار میانگی ن درصد مکث پر و خالی با هم تفاوتی نداشت . اما میانگین درصد تکرار نابجا و تصحیح در خرده آزمون های تفکیکی برای مکث پر و مکث .(p<0/ خودبه خودی تفاوت معنی دار داشت ( 001 خالی، با توجه به مرزهای نحوی و معنایی، فقط در گروه مبتلا به اسکیزوفرنیا تفاوت آماری معنی دار مشاهده شد . در مبتلایان تفاوت های درصد مکث پر قبل از تکواژ محتوایی نسبت به تکواژ درصد مکث پر در اول جمله قبل از تکواژ محتوایی نسبت به تکواژ دستوری ،(p<0/ دستوری ( 01 و درصد مکث خالی در اول جمله و وسط جمله و نیز قبل از یک تکواژ محتوایی نسبت (p<0/05) معنی دار بود . نتیجه گیر ی : کمی حجم نمونه و استفاده از (p<0/ به تکوا ژ دستوری ( 001 متغیرهای وابسته به بافت ممکن است در یافت نشدن تفاوت معنی دار برای برخی از متغیرها نظیر مکث مؤثر بوده باشد . اما وجود تفاوت معنی دار در متغیرهای تقریباً مستقل از تأثیرات بافت (مثل تکرار نابجا ) می تواند تأییدی بر یافته های سایر محققان مبنی بر آسیب روانی کلام در افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا و شاید وجود یک آسیب عصبی باشد.

هدف: هدف اين پژوهش ساخت و رواسازي آزمون تشخيصي حساب ‌نارسايي پايه سوم دبستان شهر اصفهان بود. روش: در اين پژوهش پيمايشي، كتاب رياضي پايه سوم دبستان تحليل محتوا شد. ضريب كريپندورف مبني بر توافق تحليل محتوا 91/0 به‌دست آمد. پس از آن بر اساس مقوله‌هاي استخراج‌شده و اهداف رفتاري هر مقوله و با توجه به نظريه شناختي بلوم و حجم هر مقوله در كتاب رياضي پايه سوم تعداد زيادي سؤال طرح و به‌طور مقدماتي اجرا گرديد. سپس فرم نهايي روي يك نمونه 300 نفري از دانش‌آموزان پايه سوم دبستان (155 پسر و 145 دختر) كه در سال تحصيلي 86-1385 به روش نمونه‌برداري خوشه‌اي چندمرحله‌اي از نواحي پنج‌گانه آموزشي شهر اصفهان انتخاب شده بودند، اجرا و پارامترهاي سؤال آزمون بر اساس نظريه كلاسيك آزمون (CTT) و نظريه سؤال – پاسخ (IRT) محاسبه گرديد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه اين آزمون داراي روايي مطلوب و نيز پايايي مناسب (93/0=، ضريب بازآزمايي = 87/0) است و حساسيت و ويژگي (دقت) آن به ترتيب 98/0 و 96/0 به‌دست آمد. پارامتر تشخيصي a(g) و دشواري b(g) بر اساس نظريه سؤال – پاسخ نيز نشان داد كه همه سؤال‌ها داراي توان تشخيص مناسب (بالاي 5/0) و دشواري مطلوب‌اند و با مدل دو پارامتري برازش كامل دارند (05/0p>). منحني تابع آگاهي آزمون نيز نشان داد كه مناسب‌ترين كاربرد آن در سطوح توانايي رياضي 6/0-=R تا 6/0+=R است. نتيجه‌گيري: اين آزمون داراي ويژگي‌هاي روان‌سنجي مناسب براي تشخيص كودكان حساب‌نارساي پاية‌ سوم مي‌باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش عوامل روان‌شناختی در پیش بینی ابتلا به پرخوری بود.53 آزمودنی مبتلا به اختلال پرخوری از میان 392 دانش‌آموز با استفاده از پرسشنامه‌ی تشخیصی و مصاحبه انتخاب شده و 64 آزمودنی غیرمبتلا به پرخوری در این پژوهش شرکت داشتند. ابزارهای پژوهش شامل: شاخص افسردگی اضطراب و استرس لویندا، مقیاس ترکیبی بامدادگرایی، پرسشنامه‌ی پرخوری، خودکارآمدی در کنترل وزن و سبک­های مقابله­ای بودند. نتایج تحلیل نشان داد که با کمک متغیرهای فوق می‌توان ابتلا به اختلال پرخوری را پیش‌بینی کرد. تابع حاصل 31/0 درصد واریانس تفاوت میان گروه­ها را تبیین می‌کند. این تابع 76 درصد افراد دو گروه را به درستی به گروهای خود منتسب می‌کند. تحلیل ممیز گام به گام نشان داد که به ترتیب متغیرهای افسردگی و دسترسی به مواد غذایی و هیجانات منفی از مؤلفه‌های خودکارآمدی در کنترل وزن بیشتراز سایر متغیرها در تمایز دو گروه سهیم هستند.

هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک به عنوان راهکاری غیر دارویی برای کاهش میزان افسردگی و خودکشی دانش‌آموزان دختر بود. روش پژوهش، آزمایشی و جامعه‌ی آماری شامل دانش‌آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر تهران در محدوده سنی 15 تا 18 سال بود. حجم نمونه 30 دانش‌آموز و روش انتخاب آنها تصادفی بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ی افسردگی کودک و نوجوانان و سنجش افکار خودکشی در مراحل پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. در مرحله مداخله گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 2 ساعته تحت رفتار درمانی قرار گرفتند. در طی این مدت گروه کنترل هیچ نوع مداخله‌ای دریافت نکرد. تحلیل داده‌ها به کمک نرم افزار(SPSS) انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس تفاوت معناداری بین دو گروه نشان داد. یافته ها حاکی از آن است رفتار درمانی دیالکتیک در کاهش افسردگی و افکار خودکشی اثربخش است.

هدف پژوهش، بررسی تأثیر روایت درمانی بر میزان اضطراب اجتماعی و عزت‌نفس دانش‌آموزان دختر دوره‌ی راهنمایی شهر اصفهان بود. روش پژوهش، نیمه تجربی و از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه‌ی آماری پژوهش شامل 30 آزمودنی بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و به‌طور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شد. ابتدا همه‌ی نمونه‌ها به پرسشنامه‌ی اضطراب اجتماعی و پرسشنامه عزت‌نفس پاسخ دادند و سپس برنامه روایت درمانی برای گروه آزمایش در هشت جلسه اجرا شد و در نهایت، پس‌آزمون از گروه آزمایش و کنترل گرفته شد و به منظور تجزیه‌ و تحلیل نتایج، از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که روایت درمانی به‌طور معناداری بر کاهش اضطراب اجتماعی و افزایش عزت‌نفس گروه آزمایش مؤثر بوده است.